Đề phòng ngộ độc củ ấu tàu
Củ Ấu tàu, còn gọi là củ Gấu tàu, là rễ củ của cây Ô đầu Việt Nam, tên khoa học là Aconitum fortunei.
Cây thường mọc hoang ở các vùng núi cao biên giới phía Bắc nước ta: Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang, Nghĩa Lộ… Ô đầu được xếp vào loại thuốc rất độc (bảng A). Độc tố có trong Ô đầu là Aconitin. Độc tính của Aconitin rất mạnh: Chỉ cần một liều từ 0,02 – 0,05mg cho 1kg thể trọng là có thể gây ngộ độc chết người. Trong Đông y, Ô đầu chỉ được dùng ngâm rượu để xoa bóp khi bị đau nhức, tê mỏi chân tay. Thường chỉ dùng làm thuốc uống khi đã qua chế biến cẩn thận và được dùng với liều nhỏ, có sự chỉ định và theo dõi thận trọng của thày thuốc. Có nhiều người lầm tưởng đây là một vị thuốc bổ, tự uống quá liều nên đã xảy ra một số vụ ngộ độc, thậm chí tử vong. Điều đáng nói là các sự cố này không chỉ xảy ra ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, mà còn gặp khá phổ biến ở các đô thị, thậm chí ngay giữa thủ đô Hà Nội, một nơi được coi là có điều kiện tiếp cận tốt nhất với kiến thức và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Xin nêu trường hợp một nạn nhân bị nhiễm độc củ ấu tầu điển hình đã được cứu sống tại Khoa chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội). Nạn nhân là bà Trần Tú Th., 64 tuổi, ở phố Huế, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Sẵn có tiền sử đau khớp dạng thấp, nghe nói ăn củ ấu tàu hầm nhừ sẽ khỏi bệnh, nên người nhà đã đến phố Lãn Ông (Hà Nội) mua hẳn vài lạng (loại củ sống đã được sấy khô). Theo chỉ dẫn của người bán, bà lấy mấy củ đem nấu cháo. Sau khi ăn 30 phút, thấy tê lưỡi, tê mỏi chân tay, khó nói, mắt nhìn mờ rồi mất hẳn thị lực, đau đầu, tức ngực, hồi hộp, choáng váng… Nạn nhân được gây nôn ngay tại nhà và 4 tiếng sau đã được đưa đến cấp cứu tại bệnh viện. Tình trạng lúc nhập viện: Huyết áp tụt (70/40mm Hg), nhịp tim rối loạn. Các thầy thuốc tại Khoa cho biết, nếu cấp cứu chậm, nạn nhân sẽ chết vì loạn nhịp tim và trụy mạch.
May mắn, nhờ được cứu chữa kịp thời, bà Th. qua được cơn nguy kịch. Hai ngày sau, đến thăm nạn nhân đã thấy bà ngồi dậy, ăn uống và có thể tiếp chuyện được. Bà kể cho nghe về chuyện không may vừa xảy ra, rồi kết thúc bằng một câu như nói với chính bản thân mình: “Thật là một bài học đắt giá!”
Thiện Tâm
Caythuocquy.info.vn
