Lao kháng thuốc đang trở thành nỗi lo sợ của nhiều bệnh nhân mắc lao. Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 500.000 trường hợp lao kháng thuốc trong đó có đến 5-7% lao siêu kháng thuốc.
Lao kháng thuốc không chỉ gây nguy cơ tử vong cao với người bệnh mà còn khiến việc điều trị vô cùng khó khăn và là nguồn lây lan nguy hiểm cho cộng đồng.
Trong đa số trường hợp, bệnh lao có thể điều trị và khỏi bệnh. Tuy nhiên bệnh nhân có thể tử vong nếu không điều trị đúng. Lao kháng thuốc xảy ra khi vi khuẩn lao kháng với thuốc dùng để điều trị bệnh lao. Điều đó có nghĩa là thuốc không còn có thể giết chết vi khuẩn lao nữa.
Nguyên nhân gây lao kháng thuốc
Lao kháng thuốc là một thể bệnh nguy hiểm mà nguyên nhân chính do bệnh nhân không tuân thủ quy trình điều trị, tự ý giảm liều hoặc ngừng thuốc khi chưa đủ thời gian điều trị. Cũng có khi lao kháng thuốc xảy ra khi người bệnh dùng phải thuốc kém chất lượng. Quá trình điều trị dở dang, bệnh không khỏi mà còn nhanh tái phát trở lại. Nguy hiểm hơn còn có trường hợp siêu kháng thuốc, tức kháng thêm với cả kháng sinh thế hệ 2 - loại thuốc dùng để điều trị cho bệnh nhân lao kháng thuốc.
Bệnh nhân lao cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ.
Lao kháng thuốc thường gặp ở người: Không dùng thuốc lao đều đặn. Không uống tất cả thuốc lao của họ. Bị lao trở lại sau khi đã được điều trị lao trước đây. Sống gần người bị lao kháng thuốc.
Các loại lao kháng thuốc
Lao đa kháng thuốc: Lao đa kháng thuốc do vi khuẩn lao kháng với ít nhất 2 thứ thuốc là Isoniazid và Rifampicin, là 2 thuốc mạnh nhất để điều trị lao. Các thuốc này dược dùng để chữa cho mọi bệnh nhân lao. Cần khám bác sĩ chuyên khoa để điều trị lao đa kháng thuốc.
Kháng thuốc lan rộng - siêu kháng thuốc: Kháng thuốc lan rộng là một thể lao đa kháng đặc biệt vừa kháng với Isoniazid và Rifampicin, vừa kháng thêm bất kỳ Fluoroquinolone nào và kháng thêm ít nhất một trong 3 loại thuốc chích hàng hai (Amikacin, Kanamycin, hoặc Capreomycin).
Cách phòng ngừa lao kháng thuốc
Cách quan trọng nhất để ngăn ngừa sự lan truyền lao kháng thuốc là phải uống tất cả thuốc lao như bác sĩ chỉ định. Không được bỏ liều và không được ngưng điều trị sớm. Bệnh nhân phải báo cho bác sĩ của mình nếu có vấn đề khi dùng thuốc. Có thể ngăn ngừa lao kháng thuốc bằng cách chẩn đoán nhanh ca lao, tuân thủ các hướng dẫn điều trị lao, theo dõi đáp ứng điều trị của bệnh nhân và chắc chắn rằng điều trị được hoàn tất.
Một cách khác để phòng mắc lao kháng thuốc là tránh tiếp xúc với bệnh nhân lao kháng thuốc ở những nơi đóng kín hoặc đông đúc. Nhân viên y tế làm việc trong bệnh viện có bệnh nhân lao cần tham vấn kiểm soát nhiễm khuẩn hoặc chuyên gia bệnh nghề nghiệp.
Khi số người bị lao kháng thuốc tăng cũng là tăng mối nguy hại cho cộng đồng vì nguy cơ lây lan cao. Để dự phòng lao kháng thuốc, với người đã mắc lao cần tuyệt đối tuân thủ điều trị đúng và đủ. Còn với người chưa mắc bệnh, cần lưu ý đi khám, xét nghiệm khi ho kéo dài hơn 2 tuần hoặc trong gia đình có người đã từng bị lao để được phát hiện sớm và chữa khỏi bệnh.
BS. Đức Vĩnh
