Thật giả tổ yến sào trên thị trường
Thông thường những vật quý giá, đắt tiền đều có thể bị con người làm giả để đánh lừa người tiêu dùng. Chúng ta vẫn thường nghe nói đến các loại sừng tê giác giả, nhung hươu nai giả, rồi đến các đồ trang sức như vàng giả, kim cương giả, tiền giả… Yến sào là một trong 8 loại đặc sản quý hiếm của thiên nhiên nên chuyện “yến sào giả” có mặt trên thị trường cũng ……….
TỔ YẾN THẬT VÀ GIẢ
Trên thế giới có 3 loại chim yến có tổ ăn được. Tổ yến màu trắng được kết bằng nước bọt của chim Yến hàng. Tổ yến đen gồm 10% lông cơ thể và 90% còn lại là nước bọt của chim bố, mẹ. Tổ yến rêu, rác, nước bọt chim yến cùng trộn lẫn và gắn kết với nhau. Ngoài ra ở Trung Quốc có một loại yến có tên khoa học là “Yến Hông trắng” tổ rất lớn, 90% là tạp chất và chỉ có 10% là yến sào.
Tại các hang yến ở Vân Nam, (Trung Quốc) người ta vẫn thu hoạch tổ loại chim yến này. Cứ một tổ yến họ thu được 10 gam sợi bọt yến sào. Hiện nay người ta cũng chưa biết giá trị thực của loại yến này như thế nào, vì vậy rất dễ bị nhầm lẫn khi chọn mua tổ yến sào trên thị trường.
Đối với yến sào tổ nhỏ, loại yến 100% là nước bọt của chim yến được phân loại theo kích thước, màu sắc, phẩm chất, giá trị. Yến loại 1 gọi là “Yến quan”, nặng từ 8 – 15gam, giá khoảng 35 – 40 triệu đồng 1kg, tổ “Yến thiên” nặng từ 6 – 7 gam, giá từ 30 – 35 triệu đồng cho 1kg, tổ “Yến bài” nặng từ 3 – 5 gam, giá từ 25 – 30 triệu 1kg. “Yến vụn” là các mảnh vỡ của tổ yến lẫn tạp chất giá khoảng 10 – 15 triệu 1 kg, “Yến địa” là loại tổ yến dính nhiều tạp chất và phân chim cũng có giá từ 8 – 10 triệu đồng/kg. Loại tổ yến đã qua tinh chế, chế biến thành sợi và ép lại thành bánh nhỏ, có giá từ 15 – 20 triệu đồng/kg.
Đặc biệt tổ yến màu hồng, yến huyết, chất dinh dưỡng cực lớn, do đó giá từ 40 – 50 triệu đồng/kg. Giới thương gia mua bán “yến sào” Hồng Kông vẫn sử dụng cách phân loại truyền thống để trao đổi, giao dịch. Theo họ, tổ yến chất lượng cao nhất là loại “Yến huyết”, “Yến hồng” và “Yến quan”. Các tổ yến từ loại 2, “Yến thiên” đến “Yến địa” giảm dần theo giá trị cũng như độ dinh dưỡng. Đối với loại “Yến vụn” là yến sào khi khai thác bị nát vỡ hoặc những chân tổ còn dính lại trên vách đá được thu gom lần 2. Thực chất “Yến vụn” là một loại yến sào chất lượng cao vì vậy những khách hàng ít tiền nên mua loại tổ yến vụn để sử dụng mà vẫn bảo đảm độ dinh dưỡng cao.
Tổ “Yến địa” thường trông rất xấu xí, tuy vậy chất lượng ít bảo đảm nhất lại thuộc về loại tổ yến đã qua sơ chế. Loại tổ này do bị ngấm nước biển hoặc dính phân chim. Người ta đem ngâm nước, lọc sạch tạp chất sau đó sấy khô và đưa ra thị trường tiêu thụ. Loại yến này thường có màu trắng ngà, đẹp mắt nhưng chất lượng đã bị giảm khá nhiều do quá trình xử lý. Hiện nay trên thị trường Việt Nam và một số nước vùng Đông Nam Á xuất hiện loại tổ yến đã qua sơ chế có mùi khét của dầu ăn. Loại tổ yến này không phải là đồ giả, mà chính là tổ “Yến đen”.
Sau khi tổ được thu hoạch người ta ngâm chúng với nước cho rã ra thành sợi, trộn chung với dung dịch dầu ăn nhằm làm cho lông và tạp chất nổi lên bề mặt để lược bỏ, thu lại sợi yến nguyên chất. Sau khi rửa lại với nước sạch, người ta ép sợi yến thành bánh nhỏ rồi đem bán.
CÁCH PHÂN BIỆT THẬT GIẢ?
Thị trường trong và ngoài nước hiện vẫn có khá nhiều loại tổ yến giả được “thiết kế” trông như thật. Khách hàng không có kinh nghiệm sử dụng mặt hàng thực phẩm cao cấp này rất dễ bị phải đồ dỏm. Do vậy, để tránh “tiền mất tật mang”, khách hàng cần một lần tận mắt quan sát tổ yến thật được bán trong các siêu thị lớn hoặc nhà hàng, khách sạn và cơ sở sản xuất, chế biến yến sào.
Về màu sắc: Loại tổ yến thật thường có màu vàng da cam, màu đỏ, hoặc đỏ da cam. Tổ yến giả thường có màu sắc trắng, trong đó được làm chất Aga (rau câu) hoặc bằng kẹo Agenat trộn lẫn với tinh bột mỳ (sắn).
Về mùi vị: Tổ yến thật có mùi tanh, mùi ẩm mốc. Tổ yến làm giả rất khó đạt được thứ mùi vị đặc trưng này, chúng thường có mùi lạ, hăng hắc hoặc mùi khác với yến thật. Khách hàng khi mua yến cần thử bằng cách ngâm một ít yến vào nước. Nếu tổ yến giả khi gặp nước sẽ nhão ra. Tổ yến thật khi ngâm hoặc nấu đều không tan nhão, mà từng sợi yến vẫn nguyên vẹn.
Một cách nữa là lấy tổ yến cho vào dung dịch iốt, nếu là giả sẽ chuyển sang màu xanh, do tinh bột tác dụng với dung dịch iốt biến thành màu xanh. Đối với yến huyết, yến sào có màu đỏ, hồng khi nhúng một ít vào nước trà (chè xanh) nếu gặp yến giả nhuộm oxýt sắt thì chúng sẽ phản ứng hoá học và đen sẫm lại, hoặc khi ngâm trong nước, tổ yến giả nhuộm phẩm màu sẽ bị mất màu, tan trong nước, còn tổ yến thật dù có đem nấu chín trong nước sôi 100 độ C vẫn còn nguyên màu sắc. Tóm lại, hiện nay khi cần mua yến sào, người tiêu dùng nên nhờ những chuyên gia hoặc người thông thạo về tổ yến giúp đỡ, vì họ chỉ cần nhìn qua bằng mắt thường hoặc ngửi mùi vị là có thể xác định được yến thật, yến giả.
Tạp chí cây thuốc quý số 17
