Tiểu tiện không tự chủ là tình trạng són tiểu hay tiểu són, thường gặp ở người cao tuổi và những người sau khi ốm dậy, cơ thể suy nhược với biểu hiện chủ yếu là chưa ra đến chỗ đi tiểu đã són tiểu.
Theo Đông y, són tiểu chủ yếu do chức năng khí hóa của thận và bàng quang kém và được quy vào chứng bệnh “di niệu”. Khi lâm vào tình trạng này, người bệnh có thể tự tiến hành các động tác xoa bóp sau đây:
- Dùng lòng bàn tay xoa bụng dưới theo chiều kim đồng hồ khoảng 100 vòng sao cho tại chỗ nóng lên là được. Tiếp tục miết lên xuống đường trục giữa từ rốn xuống xương mu chừng 50 lần.
Xoa bóp các huyệt Tam âm giao, thận du có tác dụng chữa tiểu tiện không tự chủ.
- Dùng ngón tay giữa day rồi ấn các huyệt Khí hải (ở điểm nối 1,5/5 trên với 3,5/5 dưới của đoạn nối rốn và điểm giữa bờ trên xương mu), Quan nguyên (ở dưới rốn 3 tấc), Trung cực (ở điểm nối 4/5 trên và 1/5 dưới của đoạn nối rốn và điểm giữa bờ trên xương mu), mỗi huyệt 1 phút.
- Day rồi bấm huyệt Tam âm giao trong 1 phút với một lực tương đối mạnh. Vị trí huyệt Tam âm giao: từ mắt cá chân trong đo lên 3 tấc, ngay bờ sau xương chày.
- Dùng hai bàn tay đặt hai bên khối cơ cạnh cột sống thắt lưng xát lên xuống chừng 60 lần sao cho tại chỗ nóng lên là được. Thao tác này có tác dụng kích thích các du huyệt nằm dọc hai bên cột sống giúp cho quá trình khí hóa của bàng quang được thuận lợi. (xem ảnh)
Ấn huyệt Khí hải giúp hạn chế són tiểu ở người cao tuổi.
- Cuối cùng, dùng hai ngón tay cái day và bấm huyệt Thận du trong 1 phút. Cách xác định huyệt Thận du: trước hết cần tìm huyệt Đại trường du bằng cách dùng hai ngón tay cái xác định hai điểm cao nhất của mào chậu ở hai bên eo lưng, giao điểm của đường nối hai điểm này này với đường trục giữa chính là mỏm gai của đốt sống thắt lưng thứ tư, từ mỏm gai này lần lên trên để tìm khối lồi thứ nhất là mỏm gai đốt sống thắt lưng thứ ba, khối lồi thứ hai là mỏm gai đốt sống thắt lưng thứ hai, từ đây đo ngang ra hai bên 1,5 tấc là vị trí của huyệt Thận du. (xem ảnh)
Quy trình trên có thể tiến hành 2-3 lần trong ngày. Ngoài ra, nên ngâm bộ phận sinh dục trong nước ấm trước khi ngủ buổi tối và dùng sơn thù 10g, sà sàng tử 8g, phá cố chỉ 10g, ích trí nhân 12g, kim anh tử 10g, khiếm thực 10g và cam thảo 4g hãm với nước sôi trong bình kín uống thay trà trong ngày.
ThS.Hoàng Khánh Toàn
