TINH HOA XANH

Dây tóc tiên tư âm, thanh phế nhuận táo

Dây Tóc tiên còn có tên Thiên môn đông, Thiên môn, Tóc tiên leo, Vạn tuế đằng...

Thiên môn chứa các saponin steroid (có genin: sarsasapogenin, yamogenin, penogenin, neobecogenin và các đường: glucose, rhamnose, xylose...), phytosterol (õ- sitosterol, stimasterol), chất dính (các polysacharid), acid amin (asparagin)...

Theo Đông y, Thiên môn vị ngọt đắng, tính rất hàn. Vào các kinh phế và thận. Có tác dụng dưỡng âm nhuận phế, sinh tân chỉ khát, hoạt trường. Dùng cho người phế âm hư, thận âm hư có các triệu chứng ho khan, đờm đặc dính, ít đờm, khái huyết, đau rát họng, khát nước, táo bón (tương tự các bệnh áp-xe phổi, viêm phổi). Liều dùng: 8 - 32g.

Một số bài thuốc có Thiên môn đông

Nhuận phổi dịu ho. Trị chứng phế âm bị tổn thương, ho nóng, đờm đặc hoặc ho ra máu, khí nghịch: Thiên môn 100g, Mạch môn 100g. Nấu thành cao, cô đặc, thêm mật ong đã cô đặc, trộn đều. Mỗi lần uống 10g, ngày 3 - 5 lần, uống với nước đun sôi để vừa nguội.

Sinh tân chỉ khát. Trị chứng âm hư, tân dịch ít, miệng khát:

Thang Tam tài: Thiên môn 16g, Thục địa 16g, Nhân sâm 4g. Sắc uống.

    Nhuận trường thông tiện. Trị bệnh nhiệt thời kỳ cuối, chứng tân dịch khô, đại tiện táo, bí đại tiện: Thiên môn 6g, Sinh địa 16g, Đương quy 12g, Huyền sâm 12g, Hoả ma nhân 12g. Sắc uống.

    Món ăn thuốc có Thiên môn

    Bánh vừng bột đậu thiên môn: Thiên môn 10kg, Mật mía 1kg, Vừng đen 200g, bột Đậu xanh vừa đủ. Thiên môn sắc hãm lấy nước. Vừng đen rang tán vụn. Cho nước, Thiên môn, Vừng đen và mật vào chảo, đun nhỏ lửa cô đặc, cho bột đậu xanh lượng thích hợp vào trộn đều, đổ ra khay, dàn phẳng, cắt thành từng lát như bánh khảo. Mỗi lần ăn 1 lát, ngày ăn 3 lần. Dùng tốt cho người cao tuổi, suy nhược cơ thể sau thời gian bệnh...

    Rượu nếp thiên môn: Thiên môn 5kg, gạo nếp lứt 3 - 4kg, men rượu 1,5kg. Thiên môn sắc hãm lấy nước cô đặc để sẵn, gạo nếp đồ chín. Trộn bột men rượu với nước cao thiên môn và cơm nếp lứt đem ủ thành cơm rượu. Ngày ăn 3 lần, liều lượng tuỳ ý. Dùng để bổ dưỡng cơ thể phòng chống bệnh tật.

    Cháo thiên môn: Thiên môn 15 - 20g, gạo tẻ 100g, đường phèn vừa đủ. Thiên môn sắc lấy nước, đổ gạo đã vo sạch vào nấu cháo, cháo chín, cho đường phèn khuấy đều. Dùng tốt cho người ho khan ít đờm, sốt nhẹ, mồ hôi trộm.

    Thịt lợn hầm thiên môn: Thiên môn 60g, thịt lợn nạc 200g, thêm gia vị hầm nhừ. Dùng cho sản phụ ít sữa, tắc sữa.

    Kiêng kỵ: người tỳ vị hư nhược, tiêu chảy, ho do ngoại cảm phong hàn không được dùng.

    TS. Nguyễn Đức Quang

    Tags

    Hiển thị tất cả kết quả cho ""