Dế mèn thuộc loại côn trùng cánh thẳng mình dài hơn 2,5 cm có sắc đen nâu, đầu to, xúc giác nhỏ mà dài, chi to sau dài, nhảy rất giỏi, có hai lông đuôi. Con đực mình nhỏ, cánh trước có mạch dạng sóng, thường dùng 2 cánh cọ xát mà đánh tiếng, hay đánh nhau. Con cái mình to, chi trước có mạch dạng lưới, phần cuối bụng có ống đẻ trứng, đầu thu đẻ trứng, chủng loại tương đối nhiều, là loại sâu có hại cho cỏ cây. Nên bắt cả đôi cái và đực để làm thuốc.
Dế mèn cay, mặn, ấm, không độc. Chủ trị thông tiểu tiện, phát mọc đậu sương, giải độc trùng.
Công dụng
Trị trẻ em đái dầm, đái sót.
Dế mèn 1 con, sấy, nghiền nhỏ uống tuỳ theo tuổi: 11 tuổi mỗi lần uống 1 con uống đến 11 con thì thôi.
Đái không thông đầy, trướng
Dế mèn 1 con, sấy khô, nghiền nhỏ, uống với nước nóng. Trẻ con uống nửa con là thông.
Thúc đẻ, không đẻ ngang đẻ ngược
Khi chơi đấu dế con nào thắng gọi là tướng quân Chớ coi thường vứt bỏ mà giữ lấy mà cứu đẻ rất hiệu nghiệm. Phàm đẻ không ra, dùng Dế khô 1 con, sắc nước uống là đẻ ngay và không lo đẻ ngang đẻ ngược nữa.
Trị bệnh Thuỷ trùng (1 loại trùng tích trong ruột khó trị). Xưa có người bị thuỷ trùng, uống trăm thứ thuốc không khỏi. Một hôm ngẫu nhiên uống nước, trong nước có đôi Dế mèn, vì vội vã không biết mà nuốt đi, qua vài ngày bệnh dần khỏi.
Dùng 1 đôi Dế mèn uống, chưa khỏi dùng tiếp 2 – 3 đôi thì khỏi.
Minh Chánh (CTQ số 95)