Trong y học cổ truyền, Đinh hương có vị cay, tê, mùi thơm mạnh, tính ấm, có tác dụng kích thích, làm thơm, ấm bụng, chống nôn, giảm đau, sát khuẩn, làm săn, tiêu sưng
Đinh hương (Syzygium aromaticum (L.) Merr. Et Perry) thuộc họ Sim (MYRTACEAE), tên khác là tử hương. Nụ hoa đinh hương (bộ phận dùng chủ yếu của cây) được thu hái vào lúc nụ bắt đầu chuyển từ màu xanh sang màu hồng đỏ, để cả cuống hoặc ngắt bỏ, phơi âm can hoặc sấy nhẹ đến khô. Chớ hái muộn nụ hoa đã hé mở hoặc quả non chớm hình thành, vì lúc này chất lượng dược liệu giảm nhiều.
Dược liệu có hình cái đinh, dài 1-2cm, phần trên là cánh hoa chụm lại thành hình cầu bao bọc rất nhiều nhị, phần dưới là đài hoa hình trụ, thót hẹp dần. Mặt ngoài màu nâu hồng hoặc nâu tía, có những vằn nhỏ, chất cứng, bẻ ra có dầu, mùi thơm hắc, vị cay tê. Trong y học cổ truyền, Đinh hương có vị cay, tê, mùi thơm mạnh, tính ấm, có tác dụng kích thích, làm thơm, ấm bụng, chống nôn, giảm đau, sát khuẩn, làm săn, tiêu sưng. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác trong những trường hợp sau:
Chữa đau bụng, rối loạn tiêu hóa: Đinh hương 2g, Sa nhân 6g, Bạch truật 12g, tán bột, uống mỗi lần 2-4g. Ngày 2-3 lần.
Chữa răng bị sưng, đau, sâu răng: Đinh hương giã nhỏ, ngâm với cồn, càng lâu càng tốt, rồi tẩm vào bông, dịt vào chỗ răng đau. Có thể phối hợp với Xuyên tiêu (lượng bằng nhau) tán thành bột mịn cùng với ít băng phiến, rồi trộn với Mật ong, bôi hàng ngày.
Chữa đinh râu: Đinh hương 1 phần, đọt cây Dứa dại 2 phần, giã nát, đắp băng.
Chữa viêm nhiễm đường hô hấp (mũi, xoang mặt), khai thông đường thở: tinh dầu Đinh hương, tinh dầu Bạch đàn, Trần bì, Hạt mùi, menthol, natri bicarbonate, acid citric, trộn đều, làm viên. Mỗi lần dùng 2-3g cho vào nước sôi rồi xông họng. Có thể ngậm xúc.
Chữa ngạt mũi, cảm cúm, nhức đầu: cao xoa (dạng cao mềm như cao sao vàng) gồm tinh dầu Đinh hương, Bạc hà, Quế, Long não, Sa nhân, Hồi. Khi dùng lấy một ít cao, bôi xoa vào mũi, thái dương, gáy.
Chữa phong thấp, đau xương, nhức mỏi, chân tay lạnh: Đinh hương 20g, Long não 12g, cồn 90 độ 250ml. Ngâm 7 ngày đêm. Lọc bỏ bã. Khi dùng, lấy bông thấm thuốc bôi, rồi nắn bóp nơi đau nhức. Ngày làm 1-2 lần.
DS. Nguyễn Thị Hồng
