Với không ít người, ớt là loại gia vị không thể thiếu trong bữa ăn, giúp làm tăng cảm giác ngon miệng. Ngoài làm thực phẩm, quả ớt còn được nhân dân ta sử dụng làm thuốc chữa bệnh từ xa xưa. Toàn bộ cây ớt từ quả, lá, rễ đều được dùng làm thuốc.
Trong ớt có chứa ankaloid là capsicain, acid isodexenic vanilylamit…; nhiều vitamin C, B1, B2, acid citric, acid malic, beta carotene... Theo Đông y, ớt vị cay tính nóng. Có tác dụng khoan trung, tán hàn, kiện tỳ, tiêu thực, chỉ thống (giảm đau),... Bà con ta thường dùng ớt để chữa đau bụng do lạnh, tiêu hóa kém, đau khớp, dùng ngoài chữa rắn rết cắn. Ngoài ra, ớt còn giúp ngăn ngừa bệnh tim do chứa một số hoạt chất làm lưu thông máu tốt, tránh đông vón tiểu cầu, ngăn ngừa tăng huyết áp... Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ ớt.
Chữa ăn uống chậm tiêu: ớt dùng làm gia vị trong bữa ăn hằng ngày.
Chữa đau thắt ngực: ớt 2 quả, đan sâm 20g, nghệ đen 20g. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa đau dạ dày do lạnh: ớt 1- 2 quả, nghệ vàng 20g. Tất cả tán bột chia uống ngày 2 lần.
Chữa viêm khớp mạn tính: ớt 1 - 2 quả, dây đau xương 30g, thổ phục linh (củ khúc khắc) 30g. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa chàm (eczema): lá ớt tươi 1 nắm, mẻ chua 1 thìa. Hai thứ giã nhỏ, lấy vải sạch gói lại, đắp lên nơi bị chàm đã rửa sạch bằng nước muối.
Chữa rết cắn: lá ớt giã nhỏ, đắp vào nơi bị thương, băng lại. Ngày làm 1 - 2 lần cho đến khi hết đau.
Chữa vẩy nến: lá ớt cay 1 nắm to (đem sao chín nhưng không được cháy), tinh tre đằng ngà cạo lấy 1 bát, lá thuốc bỏng (lá sống đời) 7 - 9 lá, thiên niên kiện 300g. Tất cả cho vào nồi, đổ khoảng 2 lít nước, đun sôi kỹ, uống dần thay nước chè, uống chừng 3 ấm là khỏi.
Trị đau bụng kinh niên: rễ cây ớt, rễ cây chanh, rễ hoàng lực mỗi thứ 10g. Sao vàng, sắc uống ngày 1 thang.
Chữa đau lưng, đau khớp: ớt chín 15 quả, lá đu đủ 3 lá, rễ ớt chỉ thiên 80g. Tất cả đem giã nhỏ, ngâm với cồn tỷ lệ 1/2, dùng để xoa bóp sẽ mau khỏi.
Chữa mụn nhọt: lá ớt giã nát với ít muối, đắp vào nhọt đang mưng mủ sẽ bớt đau nhức, dễ vỡ mủ, mau lành.
Chữa rụng tóc do hóa trị liệu: ớt quả 100g ngâm với rượu trắng trong 10 - 20 ngày. Dùng rượu này bôi lên da đầu có tác dụng kích thích mọc tóc.
Giảm đau do ung thư, đau khớp: ăn 5 - 10g ớt mỗi ngày.
Chữa ăn uống kém do ung thư: ớt 100g, hắc đậu xị 100g. Tán bột ăn hằng ngày.
Lương y Đình Thuấn
