Món ăn ngon- Bài thuốc quý từ cá Linh

Cá linh (còn gọi Linh ngư, thuộc họ cá Chép), nguồn thủy sản quý bổ dưỡng vùng sông nước miền Tây. Cá linh thịt trắng thơm ngon, dễ chế biến sử dụng, được các bà nội trợ chế biến thành nhiều món nổi tiếng còn có tác dụng phòng trị nhiều bệnh hiệu quả.

Cá linh rất giàu protid, lipid, sắt, Ca, P, Mg, vitamin A, B1, B2, B6... Theo Đông y, cá linh vị ngọt, tính bình, không độc, tác dụng kiện tỳ lợi thủy, hóa đàm hạ khí thông trệ, giảm ho, thanh thấp nhiệt, dưỡng khí huyết. Sau đây là một số món ngon dược thiện từ cá linh:

Chữa ho hen, tức ngực, đờm nhiều: Dùng bài Cá linh kho củ kiệu: cá linh, củ kiệu, hành, tiêu gia vị vừa đủ, kho ăn. Công dụng kiện tỳ hóa đàm, hạ khí giảm ho, thông dương...

Chữa bí tiểu do thấp nhiệt: Dùng bài Cá linh nấu bông điên điển: cá linh, cà chua, bông điên điển, lá me non, hoặc lá giang, rau ngổ, hành, ớt gia vị vừa đủ, nấu canh ăn tuần vài lần. Công dụng kiện tỳ, thanh thấp nhiệt...; còn dùng chữa phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận, sỏi mật, nhiệt miệng.

Chữa chứng suy nhược ăn ngủ kém: Dùng bài Cá linh nấu canh chua: cá linh, cà chua, bông chuối, dứa, rau ngổ, rau đắng, ớt gia vị vừa đủ, nấu canh ăn tuần vài lần. Công dụng bổ tỳ vị, thông ứ, hóa đàm...; còn dùng chữa cảm sốt, ho khan, sỏi mật, sỏi thận, viêm tiết niệu.

Chữa tỳ hư ăn không ngon: Dùng bài Cá linh kho tương hột gồm cá linh, nấm hương, hành khô, tương hột, mắm, muối gia vị vừa đủ kho ăn kèm với rau kinh giới, tía tô, rau thơm. Công dụng kiện tỳ khai vị tiêu đàm, lợi thấp... bài còn dùng tốt chữa trẻ em người lớn thể lực giảm sút.

Chữa phù thũng do tỳ dương hư: Dùng bài Cá linh kho lạt: cá linh, bông điên điển, bông súng, rau đắng, rau diếp cá, hành, gừng, tiêu, mắm, gia vị vừa đủ kho ăn. Công dụng kiện tỳ, hóa đàm, thanh thấp nhiệt, dưỡng khí huyết...; còn dùng chữa ho đàm, chứng hoàng đản (vàng da), tiểu vàng tiểu buốt, dắt.

Chữa đau ngực sườn do huyết ứ trệ: Dùng bài Cá linh om dưa hành: cá linh, dưa hành muối chua, cà chua, thì là, ớt, hành, ngò gia vị vừa đủ, om ăn. Công dụng kiện tỳ hóa ứ, thông trệ, thanh thấp nhiệt...; còn dùng chữa đau bụng, đầy, mót rặn, viêm đại tràng.

Chữa chứng váng đầu chóng mặt do tăng huyết áp: Dùng bài Lẩu cá linh: cá linh, cà chua, me, dứa, bông súng, nấm rơm, bắp chuối, giá đậu, rau đắng, rau ngổ, gia vị vừa đủ nấu lẩu ăn... Công dụng kiện tỳ hóa thấp, an thần lợi tiểu tiện...; còn dùng chữa chứng phù, tiểu khó, tiểu buốt, dắt.

Chữa chứng thiếu máu ăn kém: Dùng bài Cá linh tẩm bột trứng chiên giòn: cá linh loại nhỏ, trứng gà, hành tây, bột gạo, dầu ăn, gia vị vừa đủ chiên ăn. Cá làm sạch, khoai sắt lát, tẩm bột gạo, trứng chiên giòn ăn kèm rau kinh giới, tía tô, húng quế, xà lách, dưa leo, rau thơm. Công dụng kiện tỳ bổ khí huyết khai vị...; còn dùng chữa trẻ em, người lớn tỳ vị hư khó lên cân.

Chữa phụ nữ có thai phù thũng: Dùng bài Cá linh kho mía: cá linh, mía cây, củ cải, nấm hương, hành khô, ớt, gừng, mắm muối, gia vị vừa đủ kho ăn kèm với rau tía tô, húng quế, xà lách, rau thơm. Công dụng kiện tỳ hóa thấp, an thai dưỡng khí huyết...; còn chữa chứng đau dạ dày trào ngược thực quản, ho thở đàm nhiều đều tốt.

Chữa phụ nữ sau sinh ăn kém, ít sữa: Dùng bài Cá linh kho nghệ: cá linh, nghệ, thịt giò heo, hành, tiêu, đường, mắm gia vị vừa đủ, kho ăn. Công dụng kiện tỳ hóa thấp thông nhũ...; còn dùng chữa tỳ hư bụng đầy, chậm tiêu.

BS Trúc Nguyên