Dưa chuột là một quả ngon, mát và bổ, được nhân dân ta dùng chủ yếu ăn quả tươi để giải khát, giải nhiệt mùa hè và chế biến thức ăn như một số loại rau tươi khác.
Về thành phần hoá học, trong 100g dưa chuột có chứa 95g nước, 0.8g Protit, 3g gluxit, 0.7g xenluloza, cung cấp được 16 calo, tương đương với nhiều loại rau tươi khác như Cải sen, Cải cúc, Cải soong, Cải thìa, v.v.. Ngoài ra trong Dưa chuột còn có nhiều loại vitamin và muối khoáng cần thiết cho cơ thể như caroten 0.30mg /100g, vitamin B1 0.03mg, vitamin B2 0.04mg, vitamin PP 0.1mg, vitamin C 5mg, canxi 23mg, photpho 27mg, sắt 1mg v.v.. (theo tài liệu nghiên cứu của Viện VSDT học (Bộ y tế) và Viện nghiên cứu kỹ thuật ăn mặc, Tổng cục hậu cần).
Trong nhân dân ta Dưa chuột được dùng ăn tươi là chính, hái quả về, rửa thật sạch, cầm cả quả cắn ăn, hoặc bổ dọc bỏ ruột chấm muối ăn thật ngon miệng. Nhiều người thích ăn Dưa chuột chấm muối ớt vừa ngon vừa chóng hết khát. Về mùa hè, lao động ngoài nắng nóng, mồ hôi ra nhiều, khát nước chỉ cần ăn mấy quả Dưa chuột sẽ thấy đỡ khát, đỡ mệt nhiều vì cơ thể được cung cấp một lượng nước ngon ngọt mát, có nhiều vitamin C và muối khoáng. Ngoài ra bà con ta còn dùng Dưa chuột để xào nấu, nấu canh, nấu xúp, thái nhỏ ăn sống như rau tươi, hoặc muối chua ăn như măng, dưa hành... Gần đây chúng ta phát triển loại Dưa chuột bao tử, chế biến cẩn thận và đóng trong các lọ thuỷ tinh hoặc hộp, ăn ngon, giòn, nhiều vitamin C. Loại này được coi là món ăn cao cấp, ngon ngọt, mát bổ, chua giòn, mầu vàng tươi, hương vị tăng cao vì có thêm mùi thơm của gia vị, bảo quản được khá lâu (5-6 tháng) và thường được xếp trong những lọ thuỷ tinh hay đóng hộp theo chiều thẳng đứng khít nhau nom rất quyến rũ.
Ngoài giá trị ăn uống, Dưa chuột còn được dùng làm thuốc và mỹ phẩm.
Theo Đông y, Dưa chuột tính lạnh, vị ngọt, vào các kinh tỳ, vị, đại tràng, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, chỉ khát, dùng chữa các chứng bệnh do nhiệt như kiết lỵ, phù thũng do thấp nhiệt có kết quả tốt. Theo những nghiên cứu gần đây, nước ép Dưa chuột có thể hoà tan axit uric và muối urat nên có tác dụng lợi tiểu, bài sỏi, phòng chống bệnh thấp khớp, thống phong, đồng thời còn là vị thuốc an thần, giảm sốt, chữa một số bệnh ngoài da như nứt nẻ da, tàn nhang, nếp nhăn... nên có giá trị như một loại mỹ phẩm.
Dưa chuột nghiền lấy nước hoặc thái thành lát mỏng xoa lên mặt, lên tay, chân, có tác dụng làm da nhẵn, mịn màng, tẩy tàn nhang và xoá nhẹ những nếp nhăn, được nhân dân Nhật Bản và một số nước dùng rất phổ biến. Ngoài những cách dùng đơn giản trên, ở nhiều nước người ta còn chế ra các loại nước hỗn hợp gồm
Dưa chuột phối hợp với một số rau quả khác như táo, chanh, cà rốt... ép táo lấy nước, hoặc làm thuốc mỡ dưỡng da Dưa chuột để bôi và đắp tươi lên da giữ cho làn da đẹp, mịn màng. Ngoài ra nó còn có tác dụng chống rộp da, bong da vì ánh nắng gay gắt mùa hè. Cũng vì vậy, nhiều người cho rằng Dưa chuột và một số loại rau quả mới chính là loại mỹ phẩm tốt, rất rẻ tiền, lại an toàn không gây tác dụng phụ, không làm da bị dị ứng, nổi mẩn .
Caythuocquy.info.vn
