Với những người bị bệnh tim mạch (TM), ngoài thuốc ra, việc lựa chọn những thực phẩm thích hợp và duy trì một chế độ ăn hợp lý là một việc làm khôn ngoan, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Xin giới thiệu sau đây một số thực phẩm có lợi cho việc hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch và cao huyết áp (CHA) để bạn đọc tham khảo và áp dụng.
Mộc nhĩ đen: Là thức ăn lý tưởng cho những người bị bệnh mạch vành và nhồi máu cơ tim (NMCT)
- Bài 1: Mộc nhĩ đen 10g (ngâm nước ấm rửa sạch), thịt lợn nạc 30g, gừng 3 lát, Táo tàu đen 6 quả. Sắc với 4 bát nước để lấy 2 bát, thêm gia vị ăn như canh, mỗi ngày 1 lần, dùng liên tục 45 ngày.
- Bài 2: Mộc nhĩ đen (ngâm nước ấm rửa sạch) 6g, thịt lợn nạc (thái miếng) 50g, Phật thủ (thái miếng) 9g, Ý dĩ 20g. Nấu canh, ăn trong ngày.
Mộc nhĩ trắng: Là loại thực phẩm rất có lợi cho người bị bệnh TM.
Mộc nhĩ trắng 20g, Sơn trà (thái lát) 40g, đường trắng 1 thìa canh. Mộc nhĩ trắng, ngâm nước, lọc bỏ tạp chất, cắt thành miếng vuông nhỏ, đun nhỏ lửa trong nồi đất khoảng 1 giờ rồi đổ Sơn trà và đường trắng vào, hầm tiếp 30 phút nữa. Khi Mộc nhĩ nhừ, bắc ra ăn cả nước lẫn cái, ngày ăn 1 - 2 lần, mỗi lần 1 bát nhỏ (vào lúc điểm tâm hoặc trước lúc đi ngủ). Lượng trên ăn hết trong 2 ngày. Sau đó, nếu dùng tiếp thì mỗi ngày chỉ cần ăn với lượng bằng 1/2 của 2 ngày đầu.
Tác dụng: Bổ dưỡng huyết mạch, làm hạ áp, giảm mỡ máu, mát phổi. Dùng làm món ăn tẩm bổ cho người đang bị bệnh TM rất tốt.
Đậu phụ: Sau đây là một số món ăn chế từ đậu phụ có tác dụng hỗ trợ phòng chống bệnh TM của Thực liệu học cổ truyền:
- Bổ khí, sinh tân, làm hạ mỡ máu, điều hoà huyết áp và chống ung thư, dùng cho người cơ thể bị suy nhược, tì vị hư yếu, cao huyết áp, rối loạn lipít máu, thiểu năng mạch vành, và các bệnh ung thư.
Đậu phụ 300g, Nấm hương 30g, Măng tươi 30g, Rau cải 100g, dầu thực vật, xì dầu, bột đao, nước dùng và gia vị vừa đủ.
Măng và nấm, rửa sạch, thái nhỏ; đậu phụ xắt thành khối vuông nhỏ rồi chần qua nước sôi, để ráo nước. Đổ dầu thực vật vào chảo, phi hành cho thơm rồi cho nấm hương, măng, đậu phụ, nước dùng, xì dầu và gia vị vào đun lửa to cho sôi, rồi đun lửa nhỏ liu riu cho đến khi đậu phụ ngấm gia vị. Tiếp đó, cho rau cải (thái nhỏ) và một chút bột đao vào, đảo nhẹ tay, dùng làm canh ăn hằng ngày.
- Ích khí hoà trung, sinh tân nhuận táo, dùng thích hợp cho những người CHA, xơ vữa động mạch (XVĐM), đau thắt ngực do thiểu năng tuần hoàn động mạch vành.
Đậu phụ 100g, mộc nhĩ đen 15g, dầu thực vật, hành, gừng tươi và gia vị vừa đủ. Đậu phụ xắt thành những khối vuông nhỏ, mộc nhĩ ngâm nước và rửa sạch; phi hành, gừng cho thơm rồi cho đậu phụ và một lượng nước vừa đủ, đun nhỏ lửa cho cạn bớt nước; cuối cùng cho mộc nhĩ và thêm gia vị. Dùng làm canh ăn.
- Kiện tì, ích khí, thanh nhiệt, giải độc, dùng thích hợp cho những người béo phì, cao huyết áp, rối loạn lipít máu, xơ vữa động mạch, đau thắt ngực, suy nhược cơ thể, tì vị hư yếu.
Đậu phụ 200g, giá đậu tương 250g, cải canh 100g, dầu thực vật và gia vị vừa đủ. Giá đỗ và cải canh rửa sạch, cắt ngắn; đậu phụ xắt thành những khối vuông nhỏ. Phi hành cho thơm rồi cho giá đỗ vào đảo nhanh tay, chế thêm một lượng nước vừa đủ. Đun to lửa đến sôi, cho đậu phụ và cải canh vào, thêm đủ gia vị, đun nhỏ lửa, nấu chín, dùng làm canh ăn.
- Thanh nhiệt, hoạt huyết, dùng thích hợp cho những người béo bệu, CHA, thiểu năng mạch vành, còi xương
Cua 500g, đậu phụ 200g, dầu thực vật, gừng tươi, xì dầu và gia vị vừa đủ.
Cua rửa sạch, bỏ mai, giã nát, lọc lấy nước cốt; đậu phụ xắt thành những khối vuông nhỏ. Phi hành và gừng cho thơm rồi đổ nước cua và đậu phụ vào, đun to lửa cho sôi; chế thêm gia vị, dùng làm canh ăn.
Sữa đậu nành : Là đồ uống lí tưởng cho người bị CHA, có công dụng phòng chống XVĐM, điều chỉnh rối loạn lipít máu và giảm áp. Mỗi ngày nên dùng 1.000 ml sữa đậu nành chia uống vài ba lần trong ngày.
Nấm hương và nấm rơm : Là những thực phẩm vừa giàu chất dinh dưõng vừa có khả năng phòng chống XVĐM, và hạ huyết áp.
Hải tảo, hải đới và táo đỏ : là những thực phẩm có công dụng phòng chống XVĐM, và hạ huyết áp. Có thể dùng phối hợp cả 3 thứ cùng một lúc hoặc thay thế nhau.
Nho : Hoạt chất polyphenol tự nhiên chứa trong Nho có hiệu quả cao trong việc hạn chế quá trình đóng vón của tiểu cầu, ngăn các cholesterol xấu bám dính vào thành mạch máu, tránh tình trạng NMCT.
Cà : Đặc biệt cà tím, là thực phẩm rất giàu Vitamin P, giúp cho thành mạch máu được mềm, dự phòng tích cực tình trạng rối loạn vi tuần hoàn hay gặp ở những người CHA và các bệnh lí tim mạch khác.
Măng lau : Có công dụng hoạt huyết, thông tràng vị, khai hung cách (làm thoải mái lồng ngực) và chống phiền khát. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, măng lau có khả năng tiêu trừ mệt mỏi, tăng cường thể lực, làm giãn mạch, cường tim, lợi niệu, giáng áp và phòng chống ung thư, là thức ăn rất thích hợp cho người bị XVĐM và CHA.
Hành tây : Trong thành phần của hành tây có chứa chất béo, có khả năng làm giảm sức cản ngoại vi, đối kháng với tác dụng làm tăng huyết áp của Cathecholamin, duy trì sự ổn định của quá trình bài tiết muối Natri trong cơ thể nên làm giảm huyết áp. Ngoài ra, vỏ Hành tây còn chứa nhiều Rutin rất có lợi cho việc làm vững bền thành mạch, dự phòng tai biến xuất huyết não.
Gừng: Gừng ức chế men ATPase, kích thích thần kinh tim, tăng nhịp tim, giãn mạch, tăng cường tuần hoàn, làm ấm cơ thể, giảm đau.
Rau muống: chứa nhiều Canxi, rất có lợi cho việc duy trì áp lực thẩm thấu thành mạch và huyết áp trong giới hạn bình thường, là thứ rau đặc biệt thích hợp với những người bị CHA có kèm theo triệu chứng đau đầu.
Cà rốt : Có tác dụng làm mềm thành mạch, điều chỉnh rối loạn Lipít máu và ổn định huyết áp. Nên dùng dạng tươi, rửa sạch, ép lấy nước, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần khoảng 50ml. Đây là thứ nước giải khát đặc biệt tốt cho những người bị CHA có kèm theo triệu chứng đau đầu, chóng mặt.
Cần tây: Tên khoa học : Apium graveolens L. Nghiên cứu hiện đại, cho thấy, nước ép cần tây có tác dụng làm giãn mạch, lợi niệu và hạ huyết áp. Dùng cần tây càng tươi càng tốt, rửa thật sạch, giã nát, ép lấy nước (hoặc xay bằng máy xay sinh tố ) chế thêm một chút mật ong. Mỗi lần uống 40ml. Ngày uống 3 lần. Chú ý: Tránh nhầm lẫn với loại cần ta (Denanthe Stolinera Wall.) thường dùng làm rau ăn hằng ngày.
Chuối tiêu: Hỗ trợ chữa phù do suy tim, viêm thận. Hằng ngày, ăn một quả chuối tiêu cùng với cơm vào mỗi bữa ăn.
Nguyễn Duy (CTQ số 114)
